យោងតាមទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងនៃសាលារៀនឈ្នួលឬជាសាលាឯកជនតូចធំទាំងអស់ទាំងនៅតាមខេត្តក៏ដូចជានៅរាជធានីភ្នំពេញដែរគេសង្កេតឃើញសកម្មភាពសិស្សរៀនយ៉ាងផុសផុលបំផុតចាប់ពីក្រោយការប្រកាសលទ្ធផលនៃការប្រឡងបាក់ឌុបកន្លងមកនេះ។ តើមកពីអ្វី?
កាលពីឆ្នាំមុនៗសន្ទុះនៃការសិក្សារបស់សិស្សហាក់ដូចជាមិនមានការប្រឹងប្រែងនោះឡើយព្រោះគេយល់ថា រៀនល្មមៗក៏ប្រឡងជាប់ដែរព្រោះគេបានដឹងថា សិស្សប្រឡងជាប់កាលពីបណ្តាឆ្នាំមុនៗសុទ្ធតែឡើងដល់៨០ឬ៨៥ភាគរយឯណោះ។ បានសេចក្តីថា ការប្រឡងសញ្ញាបត្រមានលក្ខណៈធូរស្រាលជាងប្រឡងឆមាសក្នុងថ្នាក់រៀនទៅទៀត។ យល់ឃើញយ៉ាងនេះទើបសិស្សកាលពីឆ្នាំមុនៗមិនសូវខំប្រឹងរៀននោះទេ។
ដោយឡែកឆ្នាំនេះក្រោយពីការប្រឡងបាក់ឌុបកាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៤ កន្លងមកថ្មីៗនេះឃើញថា បេក្ខជនជាប់តិចជាងចំនួនបេក្ខជនធ្លាក់គឺចំនួនបេក្ខជនដែលប្រឡងជាប់មិនបាន៣០ភាគរយផង បើគីតជាលទ្ធផលទូទៅ។ ឯអ្នកប្រឡងធ្លាក់លើកទី១នេះតែងមានសង្ឃឹមម្តងទៀតនៅការប្រឡងលើកទី២នាថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤ ខាងមុខនេះ។ នេះជាកំដៅមួយជំរុញឲ្យយុវជនមានការចងចាំជាប់ក្នុងចិត្តថា បើមិនខំប្រឹងរៀនទេនេោះប្រាកដជាប្រឡងលើកទី២ទៀតនោះមិនជាប់ឡើយ។
រយៈពេលថ្មីៗនេះសន្ទុះនៃសកម្មភាពសិស្សរៀនគួរកាន់តែខ្លាំងជាងបណ្តាឆ្នាំមុនៗគឺ៖
ទី១.សិស្សខំរៀនឲ្យបានប្រឡងជាប់លើក ទី២នាពេលជាងមួយខែខាងមុខនេះ។ ព្រោះគេយល់ថា មានតែការប្រឡងម្តងទៀតប៉ុណ្ណោះដែលធ្វើឲ្យគេបានស្ទុះទាន់មិត្តភក្តិដែលគេប្រឡងជាប់លើកទី១ហើយក៏គេបានទៅរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យនានាក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៤-២០១៥នេះដែរ។ ដោយសារតែការប្រឡងធ្លាក់លើកទី១នេះហើយដែលធ្វើឲ្យមានការឈឺចាប់ក្នុងចិត្តថាត្រូវតែខំរៀនឲ្យបានចេះស្ទាត់ដើម្បីបានប្រឡងជាប់ជាលើកទី២ឲ្យទាល់តែបាន។
ទី២.ចំពោះសិស្សដែលប្រឡងជាប់លើកទី១នេះហើយក៏ត្រូវតែរៀនគួរលំហាត់ឡើងវិញឲ្យកាន់តែបានជាក់ច្បាស់បន្តទៅទៀតដើម្បីប្រឡងឬធ្វើតេស្តយកអាហារូបករណ៍។ ព្រោះបើគេបានធ្វើតេស្តជាប់អាហារូបករណ៍នោះប្រាកដជាេគបានធូរសោយហ៊ុយក្នុងការរៀនបន្តឲ្យបានបរិញ្ញាបត្រ។ ជាពិសេសគេបានរៀនសូត្រដោយមានការធូរស្រាលការចំណាយពីសំណាក់មាតាបិតាទៀតផង។ យ៉ាងនេះហើយទើបសិស្សដែលបានប្រឡងជាប់ហើយនោះក៏ខំប្រឹងរៀនគួរជាបន្ទាន់ក្នុងឱកាសវិស្សមកាលនេះដែរ។
ទី៣.ឥទ្ធិពលបន្តទៅដល់សិស្សថ្នាក់ខាងក្រោមទាំងសិស្សថ្នាក់ទី១១ក៏ខំប្រឹងរៀនគួរដែរ។ ត្បិតគេយល់យ៉ាងច្បាស់ថា ការប្រឡងតឹងដែលជាការជំរុញឲ្យគេខំប្រឹងរៀនពីថ្នាក់ក្រោមឲ្យខ្លាំងទើបបានឡើងថ្នាក់ហើយបានរៀនថ្នាក់ទី១២ក៏មានមូលដ្ឋាននៃចំណេះដឹងរឹងមាំអាចរៀនបានពូកែនិងប្រឡងជាប់សញ្ញាបត្រចុងឆ្នាំពិតប្រាកដ។ យ៉ាងនេះហើយទើបវាជាកត្តាជំរុញឲ្យសិស្សថ្នាក់ក្រោមៗខំរៀន ជាពិសេសគេស្វែងរកគ្រូបង្រៀនគួរតាមលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយនៃសាលាតូចធំគឺក្នុងបំណងឲ្យបានចេះបានយល់និងចេះធ្វើលំហាត់ផ្នែកគណិតវិទ្យានិងផ្នែករូបវិទ្យា និងគីមីវិទ្យាពិតប្រាកដ។
ទី៤.យុវជនសព្វថ្ងៃមានគំនិតផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងការចង់រៀនសូត្រតាមបែបម្ចាស់ការតែម្តងឬហៅថា មានការភ្ញាក់រលឹកខ្ពស់ដោយខ្លួនឯង។ គេបានស្តាប់ការទូន្មានប្រៀនប្រដៅពីមាតាបិតារបស់គេឬពីគ្រូអាចារ្យរបស់គេដែលបានបង្ហាញអំពីផលប្រយោជន៍នៃអ្នកចេះដឹងក្នុងសង្គមតាមរយៈការងារប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតឃើញថា មានលក្ខណៈធូរស្រាលជាងអ្នកដែលមិនមានចំណេះវិជ្ជា។ ជាពិសេសយុវជនខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏បានដឹងច្បាស់អំពីអនាគតនៃការងារចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ខ្លួនដែរ។ ជាក់ស្តែងបើសិស្សមិនខំរៀនហើយត្រូវប្រឡងធ្លាក់នោះត្រូវវិលទៅរកការដោះស្រាយជីវភាពផ្ទាល់ជាមួយធម្មជាតិនោះតើមានការរីកចម្រើនដែរឬទេបើព្រៃឈើអស់ហើយ បើត្រីធម្មជាតិអស់ហើយនិងដីស្រែនៅសល់តិចបំផុត។ នេះជាការពិចារណារបស់យុវជនថា ពិតជាមិនអាចរស់បានទេគឺមានតែការផ្តេកផ្តួលនិងសង្ឃឹមលើការសិក្សារៀនសូត្រប៉ុណ្ណោះដើម្បីមានអនាគតរបស់ខ្លួនបានភ្លឺស្វាងរុងរឿង។
សរុបមកតាមការរៀបរាប់គោលការណ៍ដោយការសន្មតទាំង៤យា៉ងនេះហើយទើបគេឃើញមានភស្តុតាងបង្ហាញថា ក្នុងមួយសប្តាហ៍កន្លងមកនេះសិស្សហាក់ដូចជាភ្ញាក់ខ្លួនខំប្រឹងរៀនសូត្រជាងបណ្តាឆ្នាំមុនៗព្រោះគេត្រូវតែតស៊ូឲ្យបានទទួលផ្លែផ្កាជាជោគជ័យក្នុងជីវិតរបស់គេឲ្យទាល់តែបានដល់ដៃពិតប្រាកដ៕