ពិធីកាន់បិណ្ឌដែលធ្វើនៅតាមទីវត្តអារាមនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងតែងបានកំណត់ក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃឬហៅថាកន្លះខែគឺចាប់ពីថ្ងៃ១រោចខែភទ្របទដល់ថ្ងៃ១៤រោច ខែភទ្របទគេហៅថា «ថ្ងៃកាន់បិណ្ឌឬដាក់បិណ្ឌ» ឯថ្ងៃ១៥រោចខែភទ្របទ គឺមានតែរយៈពេល១ថ្ងៃនេះគេហៅថាជាថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលជាថ្ងៃធ្វើបុណ្យរួមគ្នាគ្រប់ក្រុមវេនទាំងអស់និងពុទ្ធបរិស័ទជិតឆ្ងាយបានអញ្ជើញជួបជុំគ្នាយកចង្ហាន់ប្រគេនព្រះសង្ឃទាំងចង្ហាន់ពេលព្រឹកខ្លះនិងទាំងចង្ហាន់ពេលថ្ងៃត្រង់ខ្លះ។ ត្បិតថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌគេចាត់ទុកជាថ្ងៃជួបជុំគ្នាធំបំផុតនៅតាមទីវត្តអារាមនីមួយៗ។
មុននឹងបង្ហាញតាមទម្លាប់ទំនៀមជាប្រពៃណីនៃការកាន់បិណ្ឌតាមវត្តអារាមនានានៃឧបាសក ឧបាសិកានិងពុទ្ធបរិស័ទទាំងអស់តាមភូមិនីមួយៗនោះយើងគប្បីដឹងថា នៅក្នុងបាវចនាជាតិបានបញ្ជាក់ថា «ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ » គឺជាពាក្យនៃការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រទេសជាតិ។ ជាពិសេសការគ្រប់គ្រងរដ្ឋដោយបានកំណត់សាសនាជាធំផងដែរ។ សាសនាក្នុងទីនេះសំដៅលើព្រះពុទ្ធសាសនាតែម្តងដែលបានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថា ព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារបស់រដ្ឋ។ ទន្ទឹមនេះផងដែរ បើយើង ងាកក្រោយទៅមើលប្រវត្តិសាស្ត្រសម័យអង្គរគឺក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ក៏យើងដឹងថា ព្រះអង្គបានលើកតម្កើងព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារបស់រដ្ឋដែរ។ រហូតមកដល់សម័យបច្ចុប្បន្ននេះសង្គមខ្មែរយើងមានសាសនាចម្រុះជាច្រើនដូចជាឥស្លាមសាសនា គ្រិស្តសាសនាជាដើម តែជាសាសនាប្រកបដោយជំនឿភាគតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកមានតែព្រះពុទ្ធសាសនាទេ ទើបជាសាសនាធំជាងគេហើយដែលមានវត្តជាច្រើនពាន់វត្តរាយពាសពេញប្រទេសទាំងមូល។ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋតាមភូមិនីមួយៗគឺជាពុទ្ធបរិស័ទចំណុះជើងវត្ត ហើយដែលបានទ្រទ្រង់វប្បធម៌នៃពុទ្ធសាសនាតកេរដំណែលដូនតាតាំងពីបុរាណកាលមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ជាក់ស្តែងប្រពៃណីនៃការកាន់បិណ្ឌនៅតាមវត្តអារាមនីមួយៗគឺមានមូលដ្ឋានចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋតាមភូមិដែលបានកំណត់ក្រុមវេនដែលមានការចាត់តាំងនិងបែងចែកតាំងពីសម័យបុរាណមកម៉្លេះក្នុងការធ្វើបុណ្យទានតាមវត្តអារាមជាកេរដំណែលបន្តពីដូនតារបស់ខ្លួនតរៀងមក។ គេតែងបានដឹងថាការបែងចែកជាក្រុមវេនតាមភូមិក្នុងការធ្វើចង្ហាន់ប្រគេនព្រះសង្ឃនោះមានការកំណត់ទៅតាមភូមិតូចឬភូមិធំនិងកំណត់ទៅតាមចំនួនភូមិដោយលោកអាចារ្យគណៈកម្មការវត្តលៃលកយ៉ាងណាដើម្បីរៀបចំឲ្យបានចំនួន១៤វេនដែលចាប់ពីថ្ងៃ១រោច ខែភទ្របទដល់ថ្ងៃទី១៤រោចខែភទ្របទ។ បានសេចក្តីថា គ្រប់វត្តអារាមនីមួយៗចេះតែមានពិធីបុណ្យប្រពៃណីកាន់បិណ្ឌនេះបន្តក្នុងរយៈពេល១៤ថ្ងៃនិងបន្ត១ថ្ងៃចុងក្រោយរួមគ្នាហៅថា ថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌ។មានភូមិខ្លះអាចទទួលបាន១វេនខ្លះទទួលបាន២វេននិងភូមិខ្លះទៀតទទួលវេនបាន២វត្តផ្សេងគ្នាទៀតផង។
គប្បីបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេលកន្លះខែនិងការកាន់បិណ្ឌនេះក៏មានលោកយាយ លោកតាចាស់ៗបានស្នាក់នៅនិងសម្រាន្តនៅវត្តជាប្រចាំទាំងយប់ទាំងថ្ងៃផងដែរ។ គេតែងដឹងថា យាយៗបានភ្ញាក់ពីយប់ដាំបាយដំណើបរួចរោយល្ងហៅថាបាយបិណ្ឌទុកប្រគេនព្រះសង្ឃផងនិងរក្សាទុកមួយចំណែកសម្រាប់ការដង្ហែបាយបិណ្ឌជុំវិញព្រះវិហារហៅថា ពិធីបោះបាយបិណ្ឌ(៣ជុំព្រះវិហារ)គឺបោះបាយបិណ្ឌឲ្យពួកប្រេត។
ប្រពៃណីកាន់បិណ្ឌនៃភូមិនីមួយៗដែលបានទទួលវេននោះតែងបានជួបជុំគ្នាតាំងពីល្ងាចមានការសូត្រមន្តចម្រើនព្រះបរិត្តពីព្រះសង្ឃនិងមានទេសនា។ លុះពេលព្រឹកឡើងក្រោយពីការដង្ហែបាយបិណ្ឌរួចហើយពុទ្ធបរិស័ទជាម្ចាស់ក្រុមវេនបានប្រគេនយាគូព្រះសង្ឃព្រមទាំងបាយបិណ្ឌនិងបាយបត្តបូរ(ផ្លែឈើឬបាយ បំពេញប្រាត)។ នៅពេលថ្ងៃត្រង់ក៏មានការប្រ គេនចង្ហាន់ព្រះសង្ឃដូចជាបាយសម្លបង្អែមចំណី ផ្លែឈើជាដើម។ ក្នុងពិធីនោះក៏មានការបង្សុកូលពីព្រះសង្ឃដើម្បីឧទ្ទិសមគ្គផលជូនវិញ្ញាណក្ខន្ធអ្នកដ៏មានគុណមានមាតាបិតាជីដូនជីតា សូមបានជួបនូវសុគតិភពនិងសួគ៌វិមានកុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ។
ពិធីកាន់បិណ្ឌនៃអ្នកភូមិយើងបានបញ្ចប់នៅវេលាថ្ងៃត្រង់ដោយការពិសាភោជនាហាររួមគ្នាដ៏បរិបូរណ៍ក្រោយពីព្រះសង្ឃឆាន់រួច ប្រកបដោយទឹកចិត្តជ្រះថ្លានិងការរឹតចំណងសាមគ្គីភាពយ៉ាងរឹងមាំក្រៃលែង